شیر پرکن شیری است که در مسیر انشعابی از ورود آب سرد به قسمت مکش پمپ، ( در مسیر برگشت آب رادیاتور به پکیج ) قرار می گیرد و وظیفه آن پر کردن مدار گرمایشی از آب می باشد. (در بعضی از مدلهای پکیج ، شیر پرکن در بین مسیر آب سرد ورودی و خط رفت گرمایش قرار می گیرد.)
در زمانی که مدار شوفاژ سرد است ، اگر فشار دستگاه روی ۱ بار تنظیم شده باشد ، در موقع راه اندازی ،و با گرم شدن مدار درجه فشار سنج اندکی بالاتر میرود. باید توجه کرد که فشار مجاز در سیستم باید بین ۱ تا ۱٫۵ بار باشد.
نکته: شیر پر کن تنها راه ارتباطی آب مدار گرمایش و مدار آب گرم بهداشتی در پکیج می باشد.
نکته: برای تنظیم فشار آب مدار گرمایش و رادیاتور ها از شیر پر کن استفاده می گردد
عملکرد داخلی شیر پرکن: تنها رابط بین آب مصرفی و آب شوفاژ شیر پر کن است که در زمان کمبود فشار آب شوفاژ شیر پرکن را با چرخش باز کرده و زمانی که فشار آب مدار گرمایش بین ۱ تا ۲ بار رسید آن را می بندیم.

نحوه تست کردن شیر پرکن
با باز کردن خود شیر پرکن از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید، در صورت معیوب بودن شیر پرکن، فشار آب مدار گرمایش بدون باز کردن شیر پرکن کم کم بالا رفته و از شیر اطمینان سه بار آب خارج می شود.
شیر پر کن اتوماتیک :
معمولا شیرپرکن به صورت دستی در پکیج ها نصب می شود . ولی شیرپرکن های اتوماتیک نیز در بازار وجود دارند که دیگر نیازی به باز و بسته کردن آنها نیست و بطور اتوماتیک آب سیستم را تامین می نمایند .
در بعضی از پکیج ها سیستمی وجود دارد تا در صورت تکرار افت فشار ، وجود نشتی در سیستم تشخیص داده می شود ولی در صورت عدم وجود این سیستم ، بهتر است که از نوع شیر پرکن اتوماتیک استفاده ننماییم ، زیرا ممکن است در جایی از مسیر لوله یا اتصالات ، نشتی وجود داشته باشد و ما به وجود آن پی نبریم و همین امر ، موجب خسارت گردد.
( زیرا کمبود آب سیستم ، مرتب از طریق شیر پرکن اتوماتیک تامین می شود و هشداری توسط دستگاه اعلام نمی گردد و ما متوجه نمی شویم )
لازم به ذکر است که تکرار افت فشار در هر حالتی ، دال بر وجود نشتی و یا عیب در سیستم می باشد که نباید به آن بی اعتنا بود و بهتر است از تکنسین مجاز دستگاه جهت رفع عیب ، مدد بخواهیم.
نکته قابل توجه اینکه مدار شوفاژ باید سرد باشد و فشار بروی یک بار (۱ Bar) تنظیم گردد.
( بروی پکیج مطابق شکل ، فشار سنج وجود دارد و مادامی که فشار بروی یک بار رسید ، شیرپرکن پکیج را می بندیم ).
هنگامی که پکیج روشن شود ، فشار مقداری بیشتر می شود. بطور کلی مادامی که پکیج روشن است ، فشار سنج باید بین ۱ تا ۱٫۵ بار باشد. اگر فشار کمتر از یک بود باید توسط ” شیرپرکن ” فشار را به یک بار برسانیم و هنگامی که فشار از ۱٫۵ بار بیشتر گردید باید توسط ” شیرتخلیه ” ، فشار را تا یک بار کاهش دهیم .
البته دقت کنید که چند خط پایین تر توضیح دادیم که در بعضی از پکیجها شیر تخلیه وجود ندارد و نباید شیر تخلیه را با شیر اطمینان پکیج اشتباه گرفت. مدار گرمایش فقط درحالتی که کلید پکیج بروی حالت زمستانه قرار داشته باشد ، فعال می باشد.
اگر به مدت زیادی قصد نداریم از پکیج استفاده نماییم ( بخصوص در زمستان ) بهتر است که آب سیستم را توسط شیرتخلیه از مدار تخلیه کنیم .
در بعضی از پکیج ها ، شیر تخلیه وجود ندارد و آب سیستم را می توان با روش ساده زیر تخلیه نمود :
● شیر فلکه اصلی ورودی آب سرد به پکیج را می بندیم
● شیر پرکن را باز می کنیم ( چون شیر فلکه بسته است ، پس آبی وارد سیستم نمی شود )
● پایین ترین شیر آب گرم بهداشتی را باز می کنیم ( ترجیحا شیر مخلوط توالت )
● آب گرمایشی از طریق شیر خالی می گردد..
در انتها شیر پرکن را میبندیم و فلکه اب واحد یا شیر ورودی اب سرد به پکیج را باز میکنیم
خرابی شیر پرکن پکیج:
رسوب به نوعی نقش عایق را بازی میکند. تشکیل رسوب در مبدل معادل تشکیل یک لایه عایق حرارتی در مبدل است و باعث میشود انتقال حرارت دیرتر صورت بپذیرد.
در نتیجه مشعل به مدت بیشتری روشن میماند و مبدل برای رساندن گرمای آب به مقدار تعیین شده، باید حرارت بیشتری را تحمل نماید.
سنسورهای NTC هم ازاین مقوله در امان نیستند، زیرا تشکیل عایق رسوبی موجب میگردد تا گرمای کمتری به سنسورها برسد و نمیتوانند عملکرد درستی را ارائه بدهند. بطور حتم سنسورها در درجه حرارت بالا عمر کوتاهتری را خواهند داشت.
تشکیل رسوب در مدار و مبدل، حجم گردش آب را کاهش میدهد. به پمپ فشار مضاعف وارد میشود. ممکن است مسیر بای پاس بر اثر افت فشار ناشی از رسوب پذیری، مرتب فعال بماند و دمای رادیاتورها کاهش یابد.
بطور خلاصه باید گفت که تشکیل رسوب باعث میشود که پکیج در دمای بالاتری کار نماید. دمای بالا علاوه بر کاهش عمر قطعات پکیج به خصوص پمپ و سنسورها، مصرف را سوخت افزایش داده و باعث میشود، منبع انبساط تحت فشار و دمای بالاتری باشد و زودتر سوراخ گردد.
در ادامه باید افزود که افزایش رسوب، موجب میگردد تا دمای بکار رفته در پکیج بالا رود و بالا رفتن دما موجب تشکیل بیشتر رسوب میشود و رسوب جدید، دمای بالاتری را ایجاد میکند و این چرخه تا خرابی کامل پکیج ادامه مییابد.
نکته: آب داخل مدار بسته گرمایش را نباید تعویض کرد. مردم به اشتباه فکر میکنند که آب سیاه و زنگ زه خروجی از رادیاتورها را تخلیه کنند در حالیکه جایگزین کردن آب تازه موجب کاهش عمر کل سیستم لوله کشی، پکیج و رادیاتورها میشود. حتی اگر رادیاتور نیاز به تعمیر داشته باشد، پیشنهاد میشود که ورودی و خروجی رادیاتور با درپوش بسته گردد تا هوا نتواند به درون رادیاتور جریان یابد و باعث زنگ زدگی داخل رادیاتور گردد.
نکته: هر چه درجه سختی آب کمتر باشد، رسوبپذیری آن کمتر خواهد بود.
گروهی از افراد به این باور هستند که برای جلوگیری از رسوب در مدار گرمایش به جای آب، میتوانند از روغن استفاده کنند که هم انتقال حرارت بهتری دارد و هم جلوی رسوب گیری را میگیرد ولی باید متذکر شد که وجود روغن میتواند مسائل پیشبینی نشدهای و بعضاً خطرناک را به وجود آورد.
به عنوان مثال در هواگیری پمپ، بخارات روغن خارج میشود. در صورت نشت سیستم، خروج روغن پیامدهای بدی از جمله آلودگی محیط را دربر خواهد داشت، ممکن است با خرابی شیرپرکن، روغن وارد آب شهری گردد و غیره. لازم به ذکر است در تأسیسات حرارت مرکزی گاهی از روغن دیاترمیک برای انتقال انرژی استفاده میکنند. گروهی بجای آب از آب با افزودنی گلیکول استفاده مینمایند.

چند نکته: شیر پرکن، آب سرد شهر را به مسیر برگشت آب گرمایش به مبدل متصل مینمایند تا در صورت نیاز آب را به سیستم تزریق نماید ولی در بعضی مدلهای پکیجهای دو مبدله، بروی مسیر رفت آب گرمایش پکیج قرار میگیرد.
نکته: همانطور که میدانید به ازای هر ۳۳/۱۰ متر ارتفاع آب، یک بار (اتمسفر) فشار آب کم میشود. در ساختمانهای چند طبقه و یا در محلهایی از شهر، فشارآب شهری به خصوص در ظهر و هنگام پیک مصرف، بسیار کمی میباشد.
در نتیجه گروهی از مردم، هنگامی که با باز کردن شیر پرکن قصد دارند فشار مدار را بالا ببرند، متوجه میگردند که درجه فشار سنج پکیج تغییری نمیکند و متأسفانه در آن هنگام شیر پرکن را به همان حالت باز رها میکنند و محیط را ترک میکنند. در نتیجه در اواخر شب و یا مواقعی که فشار آب شهر بالا میرود،
آب وارد سیستم میشود و با بالا رفتن فشار آب سیستم، شیر اطمینان (فشارشکن) فعال میشود و آب اشباع شده سیستم را تخلیه میکند و در صورتی که شیر تخلیه به صورت اصولی لولهکشی نشده باشد ممکن است با تخلیه آب، به ساختمان هم خسارت وارد گردد.
بنابراین سفارش میشود که شیرپرکن همواره باید بسته باشد حتی اگر فشار آب شهر کمتر از فشار سیستم پکیج باشد به نصابهای پکیج پیشنهاد میشود.
پس از نصب پکیج، آموزشهای لازم را به مشتری بدهندو حتی به آنها این فرصت داده شود تا خودشان، آب به سیستم اضافه کنند و فشار سیستم را تنظیم کنند و با حالتهای تابستانه و زمستانه پکیج و . . . آشنا گردند شاید یک ربع آموزش بتواند جلوی خیلی از هزینه های مالی و جانبی احتمالی را بگیرد و به اعتبار شرکت تولید کننده پکیج، جلوهای خاص ببخشد.
نکته: حتی انتخاب رادیاتور هم میتواند در کم شدن آب مدار گرمایشی، نقش داشته باشد. به علت آنکه آلومینیوم خالص نرم میباشد،
مقداری ترکیبات از جمله سرب را برای پایداری بهتر به آن اضافه مینمایند. آلومینیوم و سرب تشکیل یک پیل را میدهند و باعث تجزیه آب اکسیژن و هیدروژن میشوند و در واقع به همراه خروج هوا در شیر هواگیر پمپ، مقداری هیدروژن هم وجود دارد. این موضوع به مرور باعث کمبود آب در مدار میشود.
هیدروژن قابلیت اشتعال دارد. رادیاتورهای آلومینیومی به تشکیل این پیل کمک میکند و برای جلوگیری از بروز این مشکل باید از رادیاتورهایی استفاده کنیم که درون آنها از عایق پوشیده شده باشد در اینصورت کمبود آب در مدار به حداقل میرسد. در مبدلهای حرارتی از فلز مس استفاده میشود و فلز مس در تجزیه نقش سرعت دهنده (کاتالیزور) را ایفا میکند.
در مجموع میتوان گفت که کم شدن فشار مدار به مرور زمان امری طبیعی است و با خرید رادیاتور از شرکتهای معتبر، میتوان این مقدار راکاهش داد.
زمانی که آب در داخل مدار وجود ندارد و یا آب سیستم کاهش یافته باشد،باید شیرپرکن را باز نماییم تا آب شهر وارد سیستم مدار گرمایش شود.تنها راه ارتباطی آب مدار گرمایش و مدار آب گرم بهداشتی،شیر پرکن است
فشار مجاز در سیستم باید بین ۵/۰ تا ۵/۱ بار باشد.بنابراین شیر پرکن شیری است که در مسیر انشعابی از ورودی آب سرد به قسمت مکش پمپ( در مسیر برگشت آب رادیاتوربه پکیج)، قرار می گیرد و وظیفه آن پرکردن مدار گرمایشی از آب می باشد( در بعضی از مدل های پکیج شیر پرکن در بین مسیر آب سرد ورودی و خط رفت گرمایش قرار می گیرد).
معمولا شیرپرکن به صورت دستی در پکیج ها نصب می شود ولی شیر پرکن های خودکار نیز در بازار وجود دارند که دیگر نیازی به باز و بسته کردن آنها نیست وبه طور خودکار آب سیستم را تامین می کنند.
در بعضی از پکیج ها سیستمی وجود دارد تا در صورت تکرار افت فشار،وجود نشتی در سیستم تشخیص داده شود.ولی در صورت عدم وجود این سیستم،بهتر است که از نوع شیرپرکن اتوماتیک
استفاده نکنیم .زیرا ممکن است در جایی از مسیر لوله یا اتصالات ،نشتی وجود داشته باشد و ما به وجود آن پی نبریم وسبب ایجاد خسارت گردد. لازم به ذکر است که تکرار افت فشار در هر حالتی، دال بر وجود نشتی یا عیب در سیستم است که باید عیب برطرف گردد.نکته قابل توجه اینکه وقتی پکیج خاموش است مدار شوفاژ باید سرد باشد و فشار بر روی یک بار تنظیم شود.
هنگامی که پکیج روشن شود،فشار مقداری بیشتر می شود و فشار سنج باید بین ۱ تا ۵/۱ بار را نشان می دهد. اگر فشار کمتر از یک بود باید توسط شیرپرکن فشار را به یک بار برسانیم و هنگامی که فشار از ۵/۱ بار بیشتر شد،باید توسط شیر تخلیه فشار را تا ۱ بار کاهش بدهیم
(این کار می تواند با احتیاط و با چرخاندن شیر اطمینان درجهتی که بر روی آن وجود دارد نیز انجام شود.) مدار گرمایش فقط در حالتی که کلید پکیج بر روی حالت زمستانه قرار داشته باشد، فعال خواهد بود.اگر به مدت طولانی قصد نداریم از پکیج استفاده نماییم( به خصوص در زمستان) بهتر است که آب سیستم را توسط شیر تخلیه از مدارخارج کنیم .
البته در بعضی از پکیج ها ، شیر تخلیه وجود ندارد و آب سیستم را می توان با روش ساده زیر تخلیه کرد :
شیر فلکه اصلی ورودی آب سرد به پکیج را می بندیم ؛
شیر پرکن را باز می کنیم ( چون شیر فلکه بسته است ، پس آبی وارد سیستم نمی شود ) ؛
پایین ترین شیر آب گرم بهداشتی را باز می کنیم ( ترجیحا شیر مخلوط توالت ) ؛
آب گرمایشی از طریق شیر خالی می شود .
نکته: در برگشت مدار گرمایش ، یک فیلتر نصب می شود که لازم است هر از چند گاهی آن را تمیز نماییم .
زمانی که پکیج هنوز راه اندازی نشده ( آبی در مدار وجود ندارد) و یا آب سیستم کاهش یافته باشد باید شیر پرکن را باز نماییم تا آب شهر وارد سیستم مدار گرمایش شود.در حقیقت تنها راه ارتباطی آب مدار گرمایش و مدار آب گرم بهداشتی، شیر پرکن می باشد. فشار مجاز در سیستم باید بین ۰٫۵ تا ۱٫۵ بار باشد.بنابراین شیر پرکن شیری است که در مسیر انشعابی از ورود آب سرد به مکش پمپ ( در مسیر برگشت آب رادیاتور به پکیج) قرار می گیرد و وظیفه آن پر کردن مدار گرمایشی از آب می باشد.
تعمیر شیر پرکن پکیج در کرج
شیر پرکن پکیج دیواری