آکومولاتور چیست؟

آکومولاتور در دیکشنری به معنی محل انباشت است و یکی از مهمترین اجزا در چیلرها و سردخانه هایی که در شرایط محیطی با دمای پایین کار می کنند.

آکومولاتور هیدرولیک :

آکومولاتور هیدرولیک در سیستم وسیله ذخیره انرژی میباشد. عملکرد آن مانند عملکرد باتریهای قابل شارژ در سیستمهای الکتریکی است.  یعنی به مانند باتری، ابتدا با اتصال به منبع ولتاژ شارژ میشود. سپس در زمان مورد نیاز جریان الکتریکی را درمدار برقرار می سازد. نقش آکومولاتور هیدرولیک در سیستم، تامین جریان روغن با فشار مشخص است.
متداولترین نوع آکومولاتور هیدرولیک صنعتی،‌ نوع هیدروپنوماتیک یا گازی است. در این نوع آکومولاتور با شارژ روغن به مخزن آکومولاتور، بواسطه تراکم پذیری گازها انرژی پتانسیل ذخیره می شود. سپس با کم شدن فشار سیستم، گاز متراکم شده موجب راندن روغن به بیرون از مخزن آکومولاتور می گردد. گاز مورد استفاده در آکومولاتورهای مذکور معمولا یک گاز خنثی می باشد و رفتار آن طبق قانون بویل ماریوت است. یعنی در دمای ثابت، فشار گاز با نسبت عکس حجم تغییر می کند.

درآکومولاتورهای گازی دو محفظه مجزای گاز و روغن وجود دارد که توسط یک واسطه از هم جدا میشوند. این واسطه معمولا به سه صورت کیسه لاستیکی، پیستون فلزی و دیافراگم لاستیکی است.

آکومولاتورها از لحاظ ساختمان در سه گروه اصلی زیر طبقه بندی میشوند:

 1- آکومولاتور پیستونی :

اجزای اصلی آکومولاتور پیستونی شامل سیلندر، پیستون شناور و رینگ آببند می باشد. پیستون به عنوان واسطه بین گاز و روغن عمل می کند. مهمترین عیب این نوع آکومولاتور هزینه بالای ساخت و محدودیت اندازه و ابعاد می باشد. در سیستمهای هیدرولیک با فشار کاری کم، اصطکاک رینگ آببند با دیواره سیلندر مانع عملکرد مناسب آن می شود. همچنین بواسطه امکان نشتی از قسمت آببند، به شکل دوره ای نیاز به شارژ مجدد خواهد داشت. در صورت بالا بودن اصطکاک آببند و اینرسی پیستون فلزی، معمولا این نوع آکومولاتورها به عنوان میرا کننده نوسان و ضربات شوک ناگهانی استفاده نمی شود.

۲- آکومولاتور دیافراگمی :

در این نوع آکومولاتور واسطه روغن وگاز یک دیافراگم لاستیکی است. هنگامی که بواسطه فشار گاز، دیافراگم منبسط شود دکمه انتهائی آن مانع خروج دیافراگم لاستیکی از پورت روغن می گردد. با افزایش فشار در ورودی روغن و ورود آن به آکومولاتور، دیافراگم تغییر شکل داده و بالا می رود. افزایش فشار روغن باعث افزایش فشار گاز و در نتیجه کاهش حجم آن می شود. به این صورت انرژی هیدرولیکی در آکومولاتور ذخیره می گردد. مهمترین مزیت این نوع آکومولاتور پائین بودن نسبت وزن به حجم آنها است بنابراین در ساخت وسایل پرنده مانند هواپیما بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

۳- آکومولاتور کیسه ای :

در آکومولاتور کیسه ای واسطه بین روغن و گاز، یک کیسه لاستیکی می باشد. به هنگام انبساط کامل کیسه، مجرای ورودی روغن توسط یک سوپاپ فنردار بسته می شود. این سوپاپ مانع خروج کیسه از دهانه ورودی روغن می گردد. مهمترین مزیت این نوع آکومولاتور آببندی کامل بین محفظه ی گاز و روغن می باشد. همچنین وزن کم کیسه پلاستیکی باعث پاسخ سریع آن به نوسانات فشار می گردد. لذا از این آکومولاتور جهت میرا نمودن نوسانات و ضربات شوک بیشتر استفاده می شود.