برای بررسی تفاوت کولر گازی و اسپلیت اینورتر (کم مصرف) و معمولی ابتدا باید نحوه عملکرد این دو کولر بررسی شود.
تفاوت کولر گازی و اسپلیت اینورتر و معمولی چیست و چگونه می توان کولر گازی اینورتر را از کولر گازی معمولی تشخیص داد؟
در مقایسه تفاوت کولرگازی اینورتر و معمولی باید توجه داشت که این دو کولر در سیکل مکانیکی و برودتی کاملا شبیه هم می باشد و فقط در مدار الکتریکی با هم تفاوت دارند.
در مدار الکتریکی کولر گازی و اسپلیت معمولی از یک ترموستات استفاده شده که به صورت دیجیتال ( قطع و وصل) عمل میکند. این ترموستات دما هوای برگشتی از فضای مورد نظر را سنجش و با رسیدن دما به حد تنظیم شده آن جریان برق کمپرسور را وصل و آن را روشن میکند. در کولر های گازی معمولی کمپرسور با حداکثر توان خود روشن و تا رسیدن به دما هوای محیط مطلوب به کار خود ادامه می دهد.
کمپرسور کولر گازی و اسپلیت ( و کلیه الکتروموتورها) در زمان راه اندازی و شروع به کار باید به اینرسی حرکتی غلبه کند. این کار مستلزم صرف نیروی بیش از نیروی لازم در زمان کارکرد الکتروموتور می باشد. همین موضوع باعث افزایش انرژی مصرفی در زمان راه اندازی و استارت کمپرسور ها می باشد.این میزان افزایش انرژی به صورت لحظه ای گاهی به2 تا 3 برابر می رسد.
پس در زمان راه اندازی و شروع به کار کولرگازی معمولی افزایش لحظه ای جریان مصرفی تا 2 برابر می باشد به عنوان مثال یک کولرگازی که زمان کارکرد جریانی معادل ۱۰ آمپر مصرف میکند در لحظه راه اندازی جریانی در حدود 20 آمپر بصورت لحظه از شبکه برق شهر میکشد. حال با توجه به دیمانسیون برق اکثر منازل که معمولاً 25 آمپر می باشد و نباید فراموش شود که این میزان فقط جریان برق مورد نیاز کولرگازی در لحظه راه اندازی می باشد اگر دستگاه یا وسیله برقی دیگری نیز در حال کار باشد جریان برق مصرفی بیش از حد مجاز بوده و با وجود کنتور های برق دیجیتال کاملا قابل ثبت می باشد.
نحوه کارکرد کولرگازی معمولی و معایب آن:
کولر گازی معمولی پس از روشن شدن آمپر برق بالایی میکشد و سپس با حداکثر توان برودتی شروع به کار کرده و پس از مدتی دما هوای محیط را به حد مطلوب می رساند و خاموش می شود. در این نوع عملکرد دو نکته و جود دارد:
خاموش و روشن شدن مکرر باعث نوسانات متناوب برق و افزایش استهلاک کمپرسور ( تمام تجهیزات مکانیکی بیشترین استهلاک را در زمان روشن شدن و خاموش شدن دارند) می شود.
برای کنترل و بهبود زمان روشن و خاموش شدن باید بین دمای روشن شدن و خاموش شدن دستگاه یک اختلاف قرار داد تا کولر گازی با کوچکترین تغییر دما روشن یا خاموش نشود این اختلاف دما ۱ الی ۳ درجه می باشد. در نتیجه دما محیط تحت پوشش کولر گازی معمولی همیشه دما متغیر داشته و دمای هوا دائما در حال افزایش و یا کاهش می باشد.
همان طور که قبلا بیان شد تفاوت کولر های گازی اینورتر و معمولی در سیستم الکتریکی آنها می باشد و سیکل مکانیکی و اجزا دیگر آنها تقریبا با هم یکی هستند و فقط در کولر گازی اینورتر یک یا دو قطعه ارتقا پیدا کرده است.
کولر های گازی مجهز به اینورتر که به آن کولر گازی کم مصرف یا کولر گازی اینوتر نیز میگویند در حقیقت همان کولر گازی معمولی با سیستم الکتریکی متفاوت می باشد.
قبل از بررسی کولر گازی کم مصرف ابتدا اینوتر را تشریح می کنیم:
تمام الکتروموتورهای AC با مشخصات شبکه برق ایران (220V-50Hz) می توانند با حداکثر سرعت ۲۹۰۰ دور در دقیقه چرخش نمایند. این سرعت چرخش به دو پارامتر ولتاژ و فرکانس بستگی دارد. اینورتر یا درایو ها با تغییر این دو پارامتر سرعت گردش الکتروموتورها را تغییر می دهند و کمپرسور کولر گازی نیز که دارای یک الکتروموتور در پوسته خود می باشد می تواند به سادگی با اینورتر سازگار شود.
اما این تغییر سرعت عملکرد کمپرسور چه سودی برای کولر گازی و اسپلیت دارد؟ وچطور باعث صرفه جویی در مصرف برق می شود؟
همانطور که بیان شد کولر های گازی و اسپلیت در لحظه راه اندازی جریان خیلی بیشتری از شبکه برق میکشند که این موضوع به تنهایی باعث افزایش مصرف انرژی وحتی اعمال فشار به شبکه برق شهری می شود.
در کولر های گازی کم مصرف با نصب اینورتر در مسیر برق ورودی؛ کمپرسور را با سرعت کمتر و آرامتر راه اندازی می کند. اینورتر با کاهش ولتاژ و فرکانس برق ورودی به کمپرسور؛ سرعت لحظه راه اندازی کمپرسور یا موتور کولر را کاهش و پس از به حرکت درآمدن کمپرسور این دو پارامتر را تا حد مطلوب افزایش می دهد.
به همین دلیل در کولر گازی های اینوتر شما شاهد افت ولتاژ در لحظه شروع به کار کمپرسور نخواهید بود و کمترین فشار و آسیب را به سیم کشی و شبکه برق داخلی ساختمان وارد می کند. از همین رو این کولر گازی و اسپلیت مناسب ساختمان هایی با سیم کشی ضعیف می باشد. به خصوص در ساختمان های قدیمی با سیستم سیم کشی قدیمی و فرسوده.
تفاوت کولر گازی و اسپلیت اینورتر و معمولی به لحظه راه اندازی محدود نمیشود. کولر گازی هایی که به اینورتر مجهز هستند کنترل دمای بسیار مطلوب تری دارند زیرا کمپرسور این کولر ها عملا با رسیدن دما به میزان تنظیم شده دیگر خاموش نمی شوند بلکه سرعت چرخش کم و بار برودتی کولر را کاهش می دهند.
کولر های گازی و اسپلیت کم مصرف پس از نزدیک شدن به دمای تنظیم شده خاموش نمی شوند بلکه با تغییرات سرعت گردش بار برودتی ایجاد شده را کاهش میدهند این کار باعث یک بالانس انرژی می شوند یعنی گرمای ایجاد شده در محیط با گرمای جذب شده توسط کولر گازی اینورتر برابر می شود و دیگر لزومی به کارکرد کولر گازی با حداکثر توان وجود ندارد. در چنین شرایطی مصرف کولر گازی بسیار کم و در حد یک کولر آبی و حتی کمتر میشود.
کمپرسور کولر های گازی و اسپلیت اینورتر در دو مدل AC و DC تولید میشوند. کمپرسور های DC گرانتر اما با سیستم اینورتر بسیار سازگارترند زیرا اینورتر ها برای تغییر فرکانس و ولتاژ برق AC ( برق شهر) یک بار آن را به جریان مستقیم (DC) تبدیل کرده سپس با اعمال تغییرات مجددا آن را به جریان متناوب تبدیل میکنند. اما در کمپرسورهای DC دیگر نیازی به قسمت دوم تبدیل جریان نخواهد بود. راندمان و بازده موتور های DC نیز بیشتر از الکترموتور های AC می باشد.
البته این نکته مهم را نباید فراموش کرد که کولر گازی و اسپلیت اینورتر در پیک کار خود و حداکثر توان کارکرد، دارای مصرف برق مشابه کولر گازی معمولی است و تفاوت کولر های گازی اینورتر و معمولی فقط در نوع کنترل ظرفیت و راه اندازی کمپرسور می باشد. و اتفاقا به همین دلیل از نظر اقتصادی توجیه اختلاف قیمت زیاد در زمان خرید اولیه کولر گازی کم مصرف کار ساده ای نیست و نباید به تبلیغات غیر کاربردی برندهای وارد کننده این کولرها در خصوص کاهش مصرف برق تا میزان 60 درصد اهمیتی داد.
مزایا و معایب کولرهای گازی و اسپلیت اینورتر:
نوسان کم دمای محیط، راه اندازی نرم و آرام کمپرسور و مصرف کمتر انرژی در زمان رسیدن کولر به دمای مناسب از مزایای کولر گازی اینورتر می باشد و اما معایبی هم چون قیمت بالاتر در زمان خرید و تعمیرات و لوازم گرانتر در زمان خرابی از چالش های بعدی کولر های گازی کم مصرف یا اینورتر می باشد.
فرق کولر اینورتر و معمولی چیست؟
تبدیل کولر گازی معمولی به اینورتر
قیمت کولر گازی اینورتر
میزان مصرف برق کولر گازی اینورتر