وظیفه کمپرسور این است که مبرد گازی را فشرده کرده و فشار و دمای آن را به شدت افزایش دهد و از طریق لوله به یک مبدل حرارتی آب خنک یا هوا خنک به نام کندانسور ارسال کند.
مافلر در کمپرسور چیلر و اسپلیت
به همان دلیل که در اتومبیل ها برای کاهش صدای موتور از انباره اگزوز استفاده می شود. بعضی مواقع از سیستم های تبرید نظیر کولرگازی اسپیت و چیلرهای تراکمی نیز از صدا خفه کن و یا موفلر استفاده می شود. صدا خفه کن ها می توانند در داخل و یا خارج از پوسته کمپرسور سیستم های تبرید و تهویه مطبوع نصب گردند. بعضی از کارخانجات سازنده صدا خفه کن را در خط رانش در داخل پوسته کمپرسور جاسازی و نصب می کنند و نیز می توان صدا خفه کن را به صورت مجزا در خارج کمپرسور چیلر تراکمی و سیستم های تهویه مطبوع خانگی روی خط رانش نصب کرد.
وقتی که گاز داغ از داخل صدا خفه کن عبور می کند در اثر گذر از یک سری فضاهای انبساط سطح صدا پایین می اید. صدا خفه کن ها در خط رانش کمپرسور باید به صورت صحیح نصب شوند تا از به تله افتادن مقدار زیاد روغن در اثر کاهش سرعت گاز داغ جلوگیری شود. برای جلوگیری از جمع شدن روغن در داخل صدا خفه کن اتصالات ورود و خروج ، خارج از مرکز در نظر گرفته شده است. زمانی که قرار باشد موفلر در خط افقی نصب گردد، بایستی اتصالات ورود و خروج آن در قسمت پایین قرار گیرد. برای نصب در خط های قایم جهت جریان مبرد در داخل موفلر حتما به سمت پایین باشد.
تله روغن یا جدا کردن روغن
وقتی که کمپرسور ماده مبرد را به سیستم پمپ می کند، مقدار کمی روغن نیز همراه مبرد داخل سیستم پمپ می شود. برای حفاظت کمپرسور از کار کرد بدون روغن ، سیستم تبرید بایستی طوری طراحی و لوله کشی شود که تمام روغه خارج شده از کمپرسور نهایتا پس از عبور از کندانسور ، شیر انبساط و اوپراتور دوباره به کمپرسور برگشت نماید. روغن حمل شده با مبرد تمام سطح داخلی لوله مانند عایق کرده ، مقدار انتقال گرما را در کندانسور و اوپراتور کاهش می دهد. دومین عیب ، به سیستم های دما پایین محدود می شود.
به لحاظ اینکه تمام روغن های تبرید شامل مقداری موم غیر قابل حل در روغن هستند در دماهای خیلی پایین ( زیر منفی 40 درجه سانتی گراد ) موم شروع به جدا شدن از روغن می کند. موم جدا شده می تواند شیر انبساط را مسدود نموده و کارکرد سیستم تبریز را مختل نماید. برای حفاظت سیستم از کارکرد بدون روغن از جدا شدن روغن استفاده می شود.
تله مایع مبرد ( کومولاتور )
هدف از نصب تله مایع ، جلوگیری از ورود مایع به کمپرسور است. ورود لوله از لوله مکش به داخل کمپرسور به لحاظ غیر قابل تراکم بودن آن ، موجب وارد آمدن ضربات شدید از طرف پیستون و خرابی های دیگری را به همراه دارد. وجود مایه در خروجی اوپراتور زمانی می تواند رخ دهد که بار اوپراتور به صورت ناگهانی افت نماید. قبل از اینکه شیر انبساط بتواند در خصوص تغییر بار عکس العمل نشان داده و جریان مبرد را کم نماید.
در این شرایط مایع مبرد خارج شده از اپراتور در اکومولاتور به تله خواهد افتاد و در حالی که از طریق پوسته تله ، جذب گرما می کند به تدریج تبخیر خواهد شد. در بعضی از تاسیسات یک لوله سایز کم مایع مبرد از خروجی کندانسور به طرف پوسته اکومولاتور سریع انجام پذیرد. با این کار مبرد داخل لوله مایع بیشتر خنک شده ( ساب کولد ) باعث افزایش راندمان می شود.
در توضیح شکل اکومولاتور ، یک سوراخ کوچکی در قسمت ته لوله U شکل وجود دارد. وقتی که روغن در اکومولاتور بالا می آید به داخل لوله مکش نفوذ کرده و به سمت کمپرسور برگشت می شود.
شیر سرویس در هنگام وکیوم و شارژ مبرد و اندازه گیری فشار استفاده می شود و شیر سرویس توسط آچار آلن باز یا بسته می شود. در زمان اندازه گیری فشار با هنگام تخلیه هوا ( وکیوم ) این شیر باز است. با بستن این شیر ارتباط مکانیکی واحد بیرونی با واحد درونی و برعکس بسته می شود. این شیرها در قسمت ورود و خروج گاز مبرد به کمپرسور نصب می شود. شیری که در نقطه خروج گاز زیونیت داخلی و یا ورود گاز به کمپرسور نصب شده است، به نام شیر سرویس مکش و شیری که در محل خروج گاز از کندانسور و ورود مایع به اوپراتور قرار دارد، شیر سرویس رانش نامیده می شود. تنها اختلافی که در بین این دو شیر سرویس وجود دارد معمولا در اندازه بزرگتر می باشد. زیرا بایستی حجم بیشتری از گاز را عبور دهد در حالی که شیر سرویس رانش که گاز با فشار زیاد و متراکم تری را عبور می دهد، کوچکتر است.
کارکرد عادی شیر سرویس به صورتی است که چنانچه ساقه شیر را در خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانیم شیر کاملا باز خواهد شد. جریان ماده مبرد از میان شیر سرویس بدون هیچ گ.نه مانعی ادامه می یابد. این حالت شیر را back seat می نامند. با باز کردن درپوش محل گیچ که معمولا اندازه 4 / 1 اینچ یا 6 میلی متر می باشد. ماده مبرد از سیستم خارج نخواهد شد. پس از اینکه فشارسنج در محل گیچ روی شیر سرویس بسته شد با نیم دور یا کمتر چرخش در جهت عقربه های ساعت ، فشار داخل سیستم محل اتصال گیچ می رسد.
اگر ساقه شیر سرویس در جهت عقربه های ساعت تا آخر چرخانده شود، شیر front seat شده است. جریان ماده مبرد از میان شیر قطع گردیده است. اگر شیر های سرویس ها ( مکش و رانش ) front seat شده باشد، یونیت بیرونی از سیستم تبرید ایزوله می شود. در چنین شرایطی اوپراتور می تواند باز شده و از مدار خارج گردد، بدون اینکه مقدار ماده مبرد شارژ شده کم شود.
نکته : سایز محل اتصال شیلنگ شیر سرویس های دستگاه هایی که با مبرد R410a کار می کنند، بزرگتر از دستگاه هایی است که با مبرد R22 کار می کنند، می باشد ( 8 میلی متر ).
لرزه گیر
لرزه گیر ها وسایلی هستند که مانع از انتقال لرزش کمپرسور به لوله های سیستم تبرید می شوند.
مزیت استفاده از لرزه گیر ها در کاهش صدا و جلوگیری از بزرگ شدن نشت های ریز احتمالی در اتصالات می باشد. لرزه گیر ها در اولین قسمت ممکن روی لوله های رانش و مکش کمپرسور نصب می شوند و ضمنا پس از لرزه گیر، لوله به طور متناسب و محکم با بست ثابت می شود تا لرزش کمپرسور به قسمت های دیگر غیر از یونیت منتقل نشود.
اورلود
اورلود یک وسیله محافظتی است و هنگامی که جریانی بیشتر از جریان مجاز کمپرسور از آن عبور کند و یا در اثر اختلال پیش آمده کمپرسور بیش از اندازه گرم شود جریان برق را قبل از اینکه به سیم پیچ کمپرسور صدمه ای برسد ، قطع می کند. بدین علت اورلود در مدار با سیم پیچ کار کمپرسور به طور سری قرار می گیرد. یک سر اورلود به ترمینال مشترک ( C ) سیم پیچ کمپرسور و سر دیگر به جریان برق متصل می شود. اورلود از یک گرم ( هیتر ) و یک تیغه متالی تشکیل شده است که به طور سری به همدیگر متصل شده اند.
با عبور جریان اضافی از اورلود گرم کن از گرمای زیادی تولید می کند که این گرما باعث قطع شدن تیغه بی متالی می شود که در نتیجه کمپرسور خاموش می شود و تا زمانی که هیتر و تیغه های بی متالی سرد نشود مجددا وصل نمی شود ( در درجه حرارت 105 درجه سانتی گراد قطع و در درجه حرارت 61 درجه سانتی گراد وصل می شود. ).
برای این که اورلود بتواند درجه حرارت بدنه کمپرسور را کنترل نماید بایستی صفحه صاف اورلود کاملا به بدنه ی کمپرسور چسبیده باشد.
انواع اورلود
1 – اورلود داخلی
2 – اورلود خارجی
1 – اورلودهای داخلی : معمولا در گرم ترین محل در داخل سیم پیچ نصب می شوند. البته نصب اورلود دلخلی بستگی به طراحی کمپرسور دارد ولی عموما در تمام کمپرسور ها چه بزرگ و چه کوچک نصب می شود.
اورلود داخلی در کمپرسور های تک فاز به صورت سری با مدار ولتاژ کمپرسور نصب می شود به صورتی که تمام جریان مورد نیاز برای کار کمپرسور از داخل اورلود نیز عبور می کند. بنابراین به هر دلیل ممکنه تعداد جریان عبوری برای کمپرسور بیش از حد نرمال شود و با این که سیم پیچ کمپرسور بیش از حد گرم شود اورلود کمپرسور را از مدار خارج خواهد کرد.
2 – اورلود خارجی : اورلود های خارجی عموما از نوع متالی هستند و در مقابل دما و جریان موتور حساس می باشند. اورلود های بی متالی دو نوع زیر طراحی و ساخته می شوند. موتور کمپرسور را مستقیما از مدار خارج می کنند یعنی در مدار ولتاژ موتور کمپرسور هستند و در صورت عمل کردن به صورت مستقیم کمپرسور را خاموش می کنند. کنترل کننده های فشار کم هم به عنوان کنترل کننده ایمنی و هم به عنوان کنترل کننده ی دما به کار برده می شوند. هرگاه کنترل کننده فشار کم عنوان کنترل کننده ایمنی به کار رود. وقتی فشار سمت کم فشار به بیش از حد پایین رود مدار را قطع و کمپرسور را متوقف می کند. وقتی فشار سمت کم فشار به مقدار عادی برگردد مدار را بسته و کمپرسور را روشن می کند.
سوییچ در چه مواردی عمل می نماید:
کمبود بیش از حد مبرد در سیستم
وجود کیپی در مسیر برگشت مبرد به کندانسور
گرفتگی در قسمت لوله مویین و یا بسته شدن شیر انبساطی
کثیف بودن کویل اوپراتور
گردش مواد کم در قسمت اوپراتور ناشی از عدم رعایت فواصل و یا کثیفی فیلتر هوا
معیوب بودن قطعه low pressure switch
نحوه تست:
بسته به طراحی این قطعه میتواند به دو صورت NO و یا NC عمل نماید:
NC : در حالت عادی کنتاکت های آن بسته می باشد و با عمل نمودن قطعه کنتاکت های آن جدا می گردد.
با استفاده از مولتی متر ( Buzzer ) صدای بوق بدهد.
کنترل کننده فشار زیاد ( high pressure control )
H . P . C تنها به عنوان یک کنترل کننده ی ایمن پر فشار را حس کرده و عمل می کند. معمولا سنسور کنترل کننده به قسمت فشار خروجی کمپرسور وصل می شود. هرگاه فشار سمت پرفشار به هر دلیل ممکن ( تقطیر نامناسب ، شارژ اضافی مبرد ، وجود هوا در سیستم و ... ) به بیش از مقدار ری ست شده روی کنترل کننده برسد برای جلوگیری از آسیب های جدی در تجهیزات ( کمپرسور و کندانسور ) ، کمپرسور مستقیما خاموش می شود.